- Opracowania
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Kapele z okolic Włodawy
- Kałużna, Maria
- Kresnianka – przywitanie wiosny w Perebrodach
- Kupała na Polesiu Środkowym
- Kust, wodzenie kusta
- Lira korbowa na Polesiu w XX wieku
- Lutnicy z Polesia
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Orkiestry dęte na Polesiu
- Powitanie wiosny i wesnianki na Zwiastowanie
- Rusałki, prowody rusałek
- Śpiew Wyryki
- Żmurne - tradycje muzyczne
- „Dżenderowy” aspekt lirnictwa.
- „Hukanie wiosny” na Środkowym Polesiu
- Inicjatywy
- "Łuhom, łuhom ponad Buhom. Muzyka tradycyjna Polesia Lubelskiego i jej wykonawcy"
- Festiwal "Pieśni Bagien 2017"
- Konkurs LEĆ GŁOSIE - Roztocze Gorajskie 2018
- Konkurs śpiewaczy PIEŚNI POJEZIERZA
- KONKURS wykonania pieśni z Polesia Lubelskiego VIII 2018
- Pieśni Bagien
- Poleski Klub Tańca w Wytycznie - 12.08.2018
- Silska Muzyka
- „Horyna”
- „Rankowa rosa”
- „Wesnianka”
- Zespoły śpiewacze
- Kowalczuków, zespół
- „Trojan” z Luchczy
- „Żurawka”z Psyszczewa
- "Jutrzenka", Dołhobrody
- "Nadbużański Klon Zielony" z Zanowinia
- "Nadwecziria" Chinocza
- "Rodzina Czudynowiczów" Swarycewicze
- "Rozkopaczewianki"
- "Swańki" z Wyryk
- Glinne - śpiewacy
- Głuszkowicze, męski zespół śpiewaczy
- Iwanowa Słoboda- zespół śpiewaczy
- Kliatna - zespół śpiewaczy
- Kozły, zespół śpiewczy
- Perebrody, śpiewacy
- Silska Muzyka
- Skibiczanie
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Tkaczki z Wyryk Woli
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Wojciaszyn - zespół śpiewaczy
- Wola Osowińska, Borki i okolice - zespoły śpiewacze
- Wyryki Połód - zespół śpiewaczy
- Zawica, Razdziałowicze
- “Tanieżanka”, Tonież
- „Dubrawica” /Ryczow
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Lianok” - Buraź
- „Miżreczia” z Pohostu
- „Ostrowianki” z Ostrówka
- „Palieskija napiewy” Nowaje Paliessie
- „Rankowa rosa”
- „Susiedki”- Perasudawicze
- „Switanak” - Dziatłowicze
- „Wesnianka”
- „Żurawuszka” ze wsi Otwierżycze
- Śpiewacy i śpiewaczki
- Chomycz, Harasym
- "Berehinia" Horodziec
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Dajneko, Jakiw
- Dominika Czekun
- Fedorczuk, Janina
- Glinne - śpiewacy
- Granat, Helena
- Kaciaryna Panczenia
- Karenczuk, Aleksandr
- Kałużna, Maria
- Kot, Ulana
- Kowalczyk, Edwarda
- Krepec, Ustyma
- Kuryszko, Hanna
- Kłopotenko Nadia
- Marciocha, Antoni
- Masalski, Adam
- Nadija Jewsowycz
- Niczyporczuk, Antonina
- Pelagia Misiura
- Petrowec, Iwan „Bondarko”
- Podgórska, Maria
- Pomulska, Anna
- Rozwoda, Zofia
- Skurak, Zofia
- Sołtaniuk, Maria
- Śpiew Wyryki
- Śpiewaczki ze wsi Zbrańki
- Szwed, Wasyl
- Tonież, zespół etnograficzny (dawny)
- Weremczuk, Katarzyna Halina
- Wójcik, Katarzyna
- Załawie - Berehynia
- Zubkowicz, Alina
- Kapele i instrumentaliści
- Chomycz, Harasym
- "Trojany" Orkiestra
- Baraban, Odarka (lirniczka)
- Bazyli Rudkowski "Zagraj"
- Bisków, Kapela
- Bronikowski Zbigniew
- Brożek Edmund
- Budzyński, Mikołaj
- Celiusz Kuty
- Cieszków kapela
- Gryczuk Siergiej
- Hańsk - muzykanci
- Haradzieckija muzyki
- Holik, Wasyl
- Janka Edward
- Kapela "Wiareńka", Stachawa
- Kapela Kościelna z Lubienia
- Kapela z Kolonii Wyryki
- Kapela z Mostów
- kapela z Wólki Wytyckiej
- Kapela z Załucza
- Kapele okolic Jabłonia
- Kapele z okolic Cycowa i Wierzbicy
- Kapele z okolic Sernik
- Kapele z okolic Urszulina i Hańska
- Kapele z okolic Włodawy
- Kapele z zachodniego Pojezierza: Ludwin, Piaseczno, Rogóźno, Krasne
- Kapuza, Aliaksandr
- Katkawiec Mikałaj
- Kawałek Zygmunt
- Kazimierz Rożkowski, Kapela
- Kisterów Kapela
- Klimczuków Kapela
- Kobzar, Kostiantyn
- Korszli, Kapela
- Królików, Kapela
- Kruglej Józef
- Kunach, Michał
- Kułakewycz Terentij
- Liadzieckija muzyki
- Marciocha, Antoni
- Michajewicz, Michaił
- Michalski Franciszek
- Mostowiec Aleksander
- Muzyczny ród Enskajtów
- Muzyka instrumentalna Polesia Rówieńskiego
- Muzykanci z Dominiczyna
- Niescieruk Fiodor, Martyniuk Stiapan
- Oleksiuk z Zawadówki
- Orkiestra dęta z Milanowa
- Orkiestra Dęta z Sosnowicy
- Orkiestra z Kolonii
- Podedwórze i okolice - muzykanci
- Równiak, Jan
- Silska Muzyka
- Szelest, Adam
- Szkadun, Michaił
- Szpilmany
- Szwed, Wasyl
- Słowik, Paweł
- Wyryki - muzykanci
- Łapińskich kapela
- „Horyna”
- „Kutoczanie” z Rokitna
- „Wesnianka”
- obrzędy i tradycje, gatunki muzyczne
- Wszyscy wykonawcy
- Miejscowości
- Osówka/Osiwka
- Antopol
- Bachus
- Bleżowo (Błażowe)
- Boguszawa
- Borowe
- Bukowa Wielka
- Buraź
- Chinocza (Chynoczi)
- Chotynicze
- Chutcze
- Cyców
- Czerwona Wola
- Dawidy
- Dominiczyn
- Dołhobrody
- Drużyłowicze
- Dubeczno
- Dziatłowicze
- Glinno (Glinne)
- Górki
- Głuszkowicze
- Hańsk
- Hawrońszczyna
- Hlinka
- Holeszów
- Horodczany
- Horodziec (stoliński r-n)
- Horodziec (UA)
- Hołowno, Mosty, Antopol, Opole
- Iwanowa Słoboda
- Jabłoń
- Kamienowola
- Karasin
- Kliatna
- Kolonia Garbatówka
- Kopiszcze
- Kozły
- Krasne
- Krupowe
- Kurczyca
- Liadziec
- Luchcza
- Ludwin
- Ludwiniwka
- Masewicze
- Milanów
- Mosty
- Muszni
- n
- Niedźwiada
- Nowa Papina
- Nowaje Paliessie
- Okopy
- Orane
- Orchówek
- Osowa
- Osowa pod Włodawą
- Ostrówek
- Otwierżycze
- Perasudawicze
- Perebrody
- Perekale
- Piaseczno
- Pirohowicze
- Pohost
- Prybirsk
- Psyszczewo
- Radzanów
- Razdziałowicze
- Rogóźno
- Rokitne
- Równe
- Rozkopaczew
- Ryczka (Krasne)
- Ryczow
- Sawin
- Serniki
- Skibicze
- Sosnowica
- Stachów/ Stachawa
- Stare Konie
- Swarycewicze
- Swieklicze
- Świerże
- Tonież
- Tuliatycze
- Tyszkowicze
- Werejce
- Wojciaszyn
- Wola Chomejowa
- Wola Uhruska
- Wólka Wytycka
- Wyryki
- Wytyczno
- Włodawa
- Zanowinie
- Zawadówka
- Zawieprzyce
- Załawie
- Załucze Stare
- Zbran'ky
- Żdzarka
- Żmurne
- Городчани
- Gminy/ Rejony
- rejon jemilczyński, obwód żytomierski, UA
- gm. Borki, pow radzyński, woj lubelskie PL
- Gmina Cyców., powiat łeczyński, woj lubelskie,PL
- gmina Dorohusk, pow. chełmski, woj lubelskie PL
- Gmina Hanna (powiat włodawski, woj. lubelskie, PL)
- Gmina Hańsk, pow włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Ludwin
- gmina Niedźwiada, powiat lubartowski
- Gmina Ostrów Lubelski
- Gmina Ostrówek, pow. lubartowski, PL
- Gmina Podedwórze
- gmina Sosnowica, pow. parczewski, woj. lubelskie, PLPL
- Gmina Spiczyn, woojewództwo lubelskie, PL
- Gmina Stary Brus, pow. włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Urszulin, powiat włodawski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Uścimów, powiat lubaartowski, woj. lubelskie, PL
- Gmina Wyryki, powiat włodawski, PL
- Gmina Włodawa
- rejon berezowski, obwód brzeski
- rejon dąbrowicki, obwód rówieński, UA
- rejon drohiczyński/ obwód brzeski
- rejon hancawicki, obwód brzeski, BY
- rejon iwankowski, obwód kijowski, UA
- rejon iwanowski, obwód brzeski BY
- rejon jelski (obwód homelski, BY)
- rejon korosteński, obwód żytomierski, UA
- rejon lelczycki, obwód homelski, BY
- rejon makarowski, obwód kijowski, UA
- rejon nowogrodzki obwód żytomierski, UA
- rejon olewski, obwód żytomirski, UA
- rejon piński, obwód brzeski, BY
- rejon rokitnowski, obwód rówieński, UA
- rejon sarneński, obwód rówieński, UA
- rejon stoliński, obwód brzeski, BY
- rejon włodzimierzecki, obwód rówieński, UA
- rejon zariczniański, obwód rówieński, UA
- rejon żytkowicki, obwód homelski, BY
- rejon łuniniecki,obwód brzeski, BY
- AUDIO - gatunki muzyczne
- #kolęda/szczodrywka
- #wiosenna
- #dudka
- #śpiew męski
- #oberek
- #polka
- #marsz
- #skrzypce
- #weselna
- #jesienne
- Krakowiak
- liryczne, "zwyczajne" i inne nieobrzędowe
- #wielkanocne
- #korowodowe
- #żniwne
- #letnia
- #lira korbowa
- #religijne
- #petriwskie-kupalne/świętojańskie
- #kustowa
- #walc
- #pieśni borowe
- harmonia/akordeon
- #rusalne
- wiosenna
Гендэрны аспект палесскага лірніцтва
Наталя
Сербіна
Традыцыйная
«акадэмічная» этнамузыкалогія лічыла,
што колавая ліра – інструмент,
годны толькі мужчынскае рукі, а
жанчынаў-лірніц ва ўкраінскай традыцыі
не было. Тлумачэнне гэтаму можна знайсці
перадусім у цяжкім ладзе жыцця, які вялі
вандроўныя музыкі – цэлагадовая дарога
(бо былі і такія лірнікі, каторыя ня мелі
свайго жытла), голад,
холад. Калі-некалі
спрыяе такому бачанню і занадта
рамантызаванае ўяўленне аб асаблівай
духоўнай місіі лірнікаў, што
падтрымліваеца некаторымі навукоўцамі.
Мае гэтае з'яўленне і сваё
ідэалагічнае абгрунтаванне: у народзе
вельмі шанавалі лірнікаў яшчэ і за тое,
што яны ўмелі і маглі чытаць акафісты
(малітвы за здароў'е ці за спачын) –
такім чынам, лірнікі ставаліся асобамі,
каторыя стаялі бліжэй да
святароў, чым простыя людзі. Жыццё
лірнікаў-мужчын было незвычайным і
адрознівалася ад жыцця простых людзей
яшчэ і тым, што існавалі
яны арганізавана – брацтвамі, на узор
сярэднявечных эўрапейскіх рамесляных
цэхаў. Жанчын у
лірніцкіх брацтвах агулам не было,
аднак, з навуковых крыніц аб эўрапейскіх
брацтвах вядома, што ў іх жанчыны
ўваходзілі, і калі паміраў
цэх-майстар (кіраўнік), то яго месца
часта магла заняць яго жонка.
Сярод украінскіх гісторыка-этнаграфічных крыніц можна знайсці ўзгадкі аб жанчынах, каторыя бралі ўдзел у так званых «сліпецьких» («сляпцовых») хорах. У мангарафіі украінскага даследчыка В. Кушпета «Старцівство» сустракаецца інфармацыя аб тым, што жанчыны з вышэйшых слаёў насельніцтва навучаліся граць на бандуры. У артыкуле вядомага украінскага этнамузыколага К. Квіткы ёсць узгадкі аб кабетах – сляпых спявачках, але няма дакладных інфармацыі, ці хадзілі яны з лірамі. Магчыма, адсутнасць зацікаўленасці гэтым аспэктам лірніцтва яшчэ ад XIX стагоддзя, спрычынілася і да адсутнасці якой-кольвек інфармацыі аб ім.Калі звяртацца да гісторыі колавай ліры ў Эўропе, то можна знайсці вялікую колькасць пацверджанняў таго, што гэты інструмэнт ня меў жорсткай прывязкі да мужчынаў-музыкаў. Нямецкія гравюры з выявамі маладых дзяўчат-лірніц, галандзкія фарфоравыя статуэткі з жанчынамі з традыцыйнай вопраццы і лірамі ў рукох, карціны эўрапейскіх мастакоў – усё гэта сведчыць аб шырокай наяўнасці гэтага інструмэнту сярод розных слаёў насельніцтва ў розныя перыяды гісторыі інструмэнту.
Вядома, што ў Расійскіх вёсках былі сляпыя гарманісткі (гармонік таксама ня надта жаночы іструмэнт), сустракаліся і гусляркі; у Заходняй Украіне трапляліся жанчыны-скрыпачкі і цымбалісткі. Таму і колавая ліра ня сталася выключэннем і гучала ў жаночых рукох у розных краінах Эўропы. Аўтарка гэтага артыкулу (Наталя Сербіна) ў 2011 годзе падчас экспэдыцыі на Рівненскае Палессе знайшла 101-гадовую жанчыну, каторая была правадыркай сваёй сляпой маці, лірніцы. Хадзілі яны па Зарічнэнскаму раёну Рівненскай вобласті і Піншчыне (Беларусь) пад брамамі цэркваў і кляштараў, выконваючы папулярныя для Палесся псальмы (аб двух братах – казаках, аб Лазары ды багатым браце). Пры наступнай экспэдыцыі ў гэты рэгіён у 2012 годзе атрымалася знайсці яшчэ адну ўзгадку аб жаночым лірніцтве. Гэта была ўзгадка мясцовых людзей аб лірніцы з Ковеля, каторая сама хадзіла па хатах Зарічнэнскага раёну з лірніцкімі песнямі. Знойдзеныя факты у пэўным сэнсе змяняюць звычны погляд на гендэрны склад украінскага лірніцтва і дадаюць новую інфармацыю аб песенным рэпэртуары палесскіх лірнікаў.
Сярод украінскіх гісторыка-этнаграфічных крыніц можна знайсці ўзгадкі аб жанчынах, каторыя бралі ўдзел у так званых «сліпецьких» («сляпцовых») хорах. У мангарафіі украінскага даследчыка В. Кушпета «Старцівство» сустракаецца інфармацыя аб тым, што жанчыны з вышэйшых слаёў насельніцтва навучаліся граць на бандуры. У артыкуле вядомага украінскага этнамузыколага К. Квіткы ёсць узгадкі аб кабетах – сляпых спявачках, але няма дакладных інфармацыі, ці хадзілі яны з лірамі. Магчыма, адсутнасць зацікаўленасці гэтым аспэктам лірніцтва яшчэ ад XIX стагоддзя, спрычынілася і да адсутнасці якой-кольвек інфармацыі аб ім.Калі звяртацца да гісторыі колавай ліры ў Эўропе, то можна знайсці вялікую колькасць пацверджанняў таго, што гэты інструмэнт ня меў жорсткай прывязкі да мужчынаў-музыкаў. Нямецкія гравюры з выявамі маладых дзяўчат-лірніц, галандзкія фарфоравыя статуэткі з жанчынамі з традыцыйнай вопраццы і лірамі ў рукох, карціны эўрапейскіх мастакоў – усё гэта сведчыць аб шырокай наяўнасці гэтага інструмэнту сярод розных слаёў насельніцтва ў розныя перыяды гісторыі інструмэнту.
Вядома, што ў Расійскіх вёсках былі сляпыя гарманісткі (гармонік таксама ня надта жаночы іструмэнт), сустракаліся і гусляркі; у Заходняй Украіне трапляліся жанчыны-скрыпачкі і цымбалісткі. Таму і колавая ліра ня сталася выключэннем і гучала ў жаночых рукох у розных краінах Эўропы. Аўтарка гэтага артыкулу (Наталя Сербіна) ў 2011 годзе падчас экспэдыцыі на Рівненскае Палессе знайшла 101-гадовую жанчыну, каторая была правадыркай сваёй сляпой маці, лірніцы. Хадзілі яны па Зарічнэнскаму раёну Рівненскай вобласті і Піншчыне (Беларусь) пад брамамі цэркваў і кляштараў, выконваючы папулярныя для Палесся псальмы (аб двух братах – казаках, аб Лазары ды багатым браце). Пры наступнай экспэдыцыі ў гэты рэгіён у 2012 годзе атрымалася знайсці яшчэ адну ўзгадку аб жаночым лірніцтве. Гэта была ўзгадка мясцовых людзей аб лірніцы з Ковеля, каторая сама хадзіла па хатах Зарічнэнскага раёну з лірніцкімі песнямі. Знойдзеныя факты у пэўным сэнсе змяняюць звычны погляд на гендэрны склад украінскага лірніцтва і дадаюць новую інфармацыю аб песенным рэпэртуары палесскіх лірнікаў.
Музыка Палесся / МУЗИКА ПОЛІССЯ// енциклопедія традиційної музики // Энцыклапедыя традыцыйнай музыкі //encyklopedia muzyki tradycyjnej.